Đối với những người yêu thích nghệ thuật thưởng trà, có lẽ bộ ấm trà không phải là điều quá xa lạ. Nhưng dù bạn muốn học trà đạo một cách chuyên nghiệp hay chỉ đơn giản là thưởng thức trà tại nhà, việc sở hữu những dụng cụ pha trà cơ bản sẽ giúp bạn có những trải nghiệm trà tốt hơn.
1. Chậu
Bất cứ ai yêu thích uống trà đều biết rằng để thưởng thức trà ngon, ấm trà là vật dụng không thể thiếu. Tiêu chí đầu tiên để đánh giá một ấm trà tốt là vỏ ấm phải cứng cáp; khi gõ nhẹ vào ấm, âm thanh càng rõ ràng thì ấm càng quý giá.
Ngoài ra, nắp ấm cũng phải được đậy kín. Bạn có thể kiểm tra bằng cách đổ nước ấm vào 3/4 ấm, giữ chặt nắp bằng tay và nghiêng ấm. Nếu không có nước chảy ra từ nắp, nghĩa là nắp đã được đóng kín.
Ngoài ra, bạn cũng cần chú ý chọn kích thước ấm trà phù hợp với nhu cầu. Dung tích ấm trà nên tương xứng với số người sử dụng để tránh tình trạng thiếu trà hoặc thừa trà khiến trà nguội.
Ấm trà gốm sứ thường thích hợp để pha các loại trà nhẹ nhàng và thanh tao như trà xanh, trà trắng, v.v. Ngược lại, ấm trà đất nung như ấm tử đằng lại thích hợp cho các loại trà lên men như trà đen, trà ôolong, v.v.
2. Tách trà
Nếu bạn có ấm trà, chắc chắn bạn không thể quên tách trà, đúng không? Bộ ấm trà thường được chia thành 4 loại khác nhau, phù hợp với từng mùa.
Cốc trà xuân thu có kích thước vừa phải, thành cốc không quá dày cũng không quá mỏng. Đặc biệt, đối với những cốc trà dùng trong mùa hè nóng ẩm, thường có thành cốc mỏng giúp trà nguội nhanh hơn. Ngược lại, cốc trà mùa đông có thành cốc dày, sâu giúp giữ nhiệt cho trà lâu hơn.
Tuy nhiên, ngày nay việc lựa chọn cốc chén không nhất thiết phải quá khắt khe theo mùa, mà phụ thuộc vào sở thích cá nhân của mỗi người.
3. Kẹp cốc
Một tách trà là một loại cốc có dung tích lớn, tương đương với ấm trà, được dùng để múc nước từ ấm đun nước sau mỗi lần pha trà rồi chia ra thành nhiều tách nhỏ.
Chén trà thường được làm bằng gốm sứ và thủy tinh để dễ dàng quan sát màu sắc của trà, giúp lọc bã trà và làm cho trà trong và đẹp hơn. Đây cũng là dụng cụ rất cần thiết giúp trà có hương vị đồng đều hơn. Chén trà cũng giúp giảm nhiệt độ của trà, tránh bị bỏng khi uống.
Ngoài ra, đối với các loại trà cần pha ở nhiệt độ thấp như trà xanh, bạn cũng có thể đổ nước sôi vào cốc trước để giảm nhiệt độ nước, rồi mới đổ vào ấm trà.
4. Cúp Quân đội
Hiện nay, trong quân đội có hai loại chính: tách trà và tách hương.
Tách trà thường có miệng rộng và đáy nông để dễ dàng thưởng thức hương vị và màu sắc của trà hơn.
Ngược lại, chén hương có đáy sâu, miệng nhỏ hơn chén uống trà và chủ yếu được dùng để thưởng thức hương thơm của các loại trà thơm khác như trà ô long, trà hoa, v.v.
Bên cạnh chất lượng gốm sứ, bạn cũng cần đảm bảo sự đồng nhất về thiết kế và màu sắc của bộ ấm trà để bàn ăn trông đẹp và sang trọng hơn.
5. Bát trà
Bình trà là loại tách trà có nắp đậy, thường xuất hiện trong các bộ ấm trà cổ của Trung Quốc. Bát trà thường có kích thước tương đối lớn, có nắp đậy ở trên và một đĩa đỡ ở dưới.
Đặc biệt, loại cốc này còn có thể pha trà mà không cần ấm đun nước. Bạn chỉ cần tráng cốc bằng nước sôi, cho trà vào, đổ nước nóng vào và đậy nắp khoảng 20 giây đến 3 phút là có thể sử dụng.
Tuy nhiên, loại hình trà đạo này ngày nay ít phổ biến với người Việt Nam, chỉ có một số ít người Hoa sống tại Việt Nam sử dụng tách trà.
5. Lọc trà
Để pha một tách trà ngon, ngoài bộ ấm trà, bạn còn cần nhiều vật dụng hỗ trợ khác. Đặc biệt, dụng cụ lọc trà là một vật dụng khá quan trọng.
Dụng cụ lọc trà thường được sử dụng cùng với tách trà để giúp bạn lọc bỏ bã trà và làm cho trà trong và ngon hơn.
Mặc dù dụng cụ lọc trà hiện nay được sử dụng khá phổ biến ở Đài Loan và Trung Quốc, nhưng chúng lại hiếm khi được thấy ở Việt Nam. Do sự khác biệt về văn hóa, nghi thức trà đạo truyền thống của Việt Nam thường không sử dụng dụng cụ lọc trà.
7. Khao trà
Ấm trà là chiếc bát lớn trong bộ ấm trà, dùng để đựng nước sôi, làm nóng các dụng cụ pha trà cũng như rửa sạch các dụng cụ này. Đồng thời, đây cũng là nơi để đổ bỏ nước trà và bã trà sau khi lọc.
Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng bàn trà chuyên dụng có khay đựng nước bên dưới thì không cần dùng ấm trà này.
8. Khay trà
Nếu ở phương Tây mỗi tách trà có một đĩa riêng, thì ở các nước châu Á, người ta dùng khay trà để đặt ấm trà, giúp tránh trà bị đổ ra bàn hoặc ghế.
Bạn nên chú ý chọn khay trà có chất liệu bền và dễ vệ sinh. Tùy thuộc vào sở thích và phong cách của mỗi người, bạn có thể chọn thiết kế cầu kỳ hoặc đơn giản.
Khay trà không chỉ dùng để đặt ấm trà mà còn được xem là vật trang trí giúp bàn trà thêm sinh động và đẹp mắt. Khay trà thường có màu tối, mục đích là để làm nổi bật màu trắng sáng của ấm trà sứ.
9. Lưu trữ
Để giữ được hương vị thơm ngon của trà, cần phải có hộp đựng trà chuyên dụng. Hộp đựng trà tốt nhất là hộp đất nung, nhưng nếu không có, bạn cũng có thể chọn hộp bằng nhôm, thiếc hoặc thủy tinh.
Ngoài chất liệu, bạn cũng cần đảm bảo chọn loại hộp đựng trà kín, không cho không khí lọt vào để tránh trà dễ bị lên men. Nên chọn hộp tối màu để hạn chế ánh sáng trực tiếp vì ánh sáng là nguyên nhân làm giảm hương vị của trà.
10. Bộ dụng cụ kẹp
Nếu bạn thường xuyên uống trà hoặc muốn thưởng thức trà một cách chuyên nghiệp hơn, bạn có thể đầu tư vào một bộ dụng cụ hái trà.
Bộ dụng cụ dùng trong trà đạo thường bao gồm một thìa trà dùng để múc trà từ hộp đựng trà hoặc khuấy lá trà trong ấm, một cái kẹp tách trà, một cái phễu trà để khi rót trà vào ấm, trà không bị đổ ra ngoài. Tất cả các dụng cụ này được đựng trong một hộp gọi là bình rót trà.
11. Ấm đun nước
Bên cạnh các dụng cụ chuyên dụng để pha trà đã đề cập ở trên, ấm đun nước cũng là một vật dụng quan trọng trong quá trình pha trà.
Mặc dù có thể sử dụng ấm đun nước siêu tốc thay thế, nhưng để phù hợp với không gian pha trà, bạn nên đầu tư vào một ấm đun nước chuyên dụng.
Ấm đun nước dùng trong nghi lễ trà đạo thường là ấm gốm, thủy tinh hoặc kim loại với thiết kế đẹp mắt. Hiện nay, để tiện lợi hơn, người ta thường sử dụng ấm đun nước điện tử, có hệ thống tự động lấy nước từ bàn trà.
12. Khăn trải bàn
Cuối cùng, bạn cũng cần chuẩn bị một chiếc khăn nhỏ, sạch để lau các dụng cụ pha trà cũng như lau bàn trà, giữ cho bàn trà luôn sạch sẽ.
Khăn trải bàn trà nên là loại khăn bông dễ thấm nước. Đặc biệt, khăn dùng để lau bàn trà phải là khăn mới, không nên lau những nơi khác trong bếp như bàn bếp dính dầu mỡ, v.v., vì sẽ làm mất đi mùi hương, khiến việc thưởng trà không được trọn vẹn.
